Türkiye, Ukrayna'ya sağlanacak güvenlik garantilerinde nasıl bir rol oynayacak?

Ankara, kalıcı barışın sağlanması ve her iki tarafın da kabul etmesi durumunda Ukrayna için yaşama geçirilecek güvenlik paketi kapsamında faal bir rol üstlenmeye sıcak bakıyor.

Karadeniz’de seyrüsefer güvenliği çalışmalarına liderlik eden Ankara, güvenlik garantilerine ait detayların belirlenmesinin akabinde kara gücü göndermeyi de kıymetlendirecek.

ve tepelerinin akabinde gözler, muhtemel bir barış mutabakatına varılması durumunda Ukrayna’ya verilecek güvenlik garantilerine döndü.

İngiltere ve Fransa’nın liderlik ettiği “gönüllüler koalisyonunun” toplantılarının akabinde NATO genelkurmay liderleri da 20 Ağustos’ta sanal bir toplantıda bir ortaya geldiler.

Türkiye de bu toplantılara katıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin yanı sıra Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Hollanda Başbakanı Dick Schoof ile telefonda görüştü.

İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Erdoğan ve Rutte’nin “NATO’nun en değerli ülkelerinden biri olan Türkiye’nin barış sürecine katkısı ve yakın uyum konusunda mutabık kaldıkları” duyuruldu.

İki önderin “uygulanabilir ve sürdürülebilir” güvenlik garantileri konusunda da görüş alışverişinde bulundukları kaydedildi.

Aynı süreçte Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da ABD Dışişleri Marco Rubio’nun yanı sıra Fransız, İngiliz ve Alman muhataplarıyla Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsünün sonlandırılmasına dönük çabaları ele aldı.

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre Fidan Rubio’ya “adil ve kalıcı bir barışa ulaşılması için Türkiye’nin her türlü takviyesi sağlamaya hazır olduğunu” vurguladı.

Türkiye rol üstlenmeye sıcak bakıyor

Avrupa’da tartışılan güvenlik garantileri kapsamında Ukrayna’ya NATO’nun 5. hususuna misal kolektif savunma garantisinin verilmesinin yanı sıra barışı müdafaa ya da barışın kontrolü üzere misyonları üstlenebilecek bir memleketler arası gücün konuşlandırılması da yer alıyor. Bu güce Avrupa’dan ve Avrupa dışından ülkelerin katılabileceği kaydediliyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron güvenlik garantileri verebilecek ülkeler ortasında Türkiye’yi de saydı.

Türk diplomatik kaynaklar da ilkesel olarak Ukrayna’da barışın sağlanması süreci ve sonrasında Türkiye’nin faal rol oynamak isteyeceğini lakin bu dayanağın nasıl ve hangi şartlarda sağlanacağına ait detayların güvenlik garantilerinin katılaşmasına nazaran kararlaştırılabileceğini belirtiyorlar.

Bu şartların uygunluğuna nazaran Türkiye’nin Ukrayna’ya asker göndermesi değerlendirmesinin yapılacağı kaynaklar tarafından lisana getiriliyor.

ABD’nin oynayacağı rol önemli

Kaynaklara nazaran, bu süreçte belirlenmesi gereken iki değerli öge bulunuyor:

Ankara açısından bilhassa ABD’nin bu sürece faal olarak katılıp katılmayacağı değer taşıyor.

Diplomatik kaynaklar, Ankara açısından “ABD’nin sorumluluk alacağı bir Ukrayna misyonu ile sorumluluk almayacağı Ukrayna misyonunun birebir şey olmayacağı” değerlendirmesini yapıyorlar.

NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip olan Türkiye, Afganistan, Kosova ve Bosna üzere çatışma bölgelerinde memleketler arası misyonlara katıldı ve büyük tecrübe elde etti.

Bu misyonlara katılırken temas çizgisinde yer almamaya ihtimam gösteren Türkiye’nin Ukrayna’da vazife üstlenmesi durumunda temas çizgisinin gerisinde bir lokasyonu tercih edebileceği kaydediliyor.

Türkiye açısından asker gönderme şartlarından biri de hem Ukrayna hem de Rusya’nın buna onay vermesi.

Rusya, NATO ülkelerinin Ukrayna’ya asker göndermesine karşı olduğunu birçok sefer açıklamıştı. Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukrayna’ya verilecek güvenlik garantilerine ait toplantılara Rusya’nın da katılması gerektiğini kaydetmişti.

Türkiye Karadeniz güvenliğinde liderlik üstlendi

Türkiye’nin faal rol oynama mümkünlüğü en yüksek yer ise Karadeniz.

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, 15-16 Nisan günlerinde 21 ülkenin iştirakiyle savaşın sona ermesinin akabinde Karadeniz’de seyrüsefer güvenliğinin sağlanması için atılacak adımların ele alındığı iki günlük bir konferansa mesken sahipliği yapmıştı.

Toplantıda alınan kararlar ortasında “Türkiye’nin Karadeniz’de güvenliğin sağlanmasına ait planlama faaliyetlerine liderlik etmeye devam etmesi ile Montrö Mukavelesi’nin barış mutabakatı imzalanmadığı sürece mevcut hâliyle uygulanması” yer almıştı.

Diplomatik kaynaklar, bu kapsamda, Ukrayna-Rusya ortasında sağlanacak barış ve güvenlik garantilerinin oluşumuna nazaran Türkiye’nin Karadeniz’de inançlı gemi nakliyeciliği ve seyrüsefer için kıymetli bir rol oynamasının büyük bir mümkünlük olduğunu değerlendiriyorlar.